Ormianie nie pochodzą z Bałkanów. Genetyka obala historyczne przekonania sprzed tysięcy lat
26 listopada 2024, 08:43Jedna z dwóch najpopularniejszych teorii o pochodzeniu Ormian mówi, że są potomkami frygijskich osadników z Bałkanów. „Bałkańska teoria” pochodzenia zrodziła się za sprawą Herodota, który zauważył, że Ormianie służący w perskiej armii byli uzbrojeni na modłę frygijską. Teorię tę wsparli lingwiści, którzy w przeszłości klasyfikowali język ormiański w jednej grupie z językiem frygijskim i trackim. Najnowsze badania genetyczne każą jednak odesłać Herodotową teorię do lamusa.
Czesi znaleźli w słodkiej wodzie dziesiątki nieznanych wirusów, w tym prawdziwego giganta
21 listopada 2024, 11:49Naukowcy z Centrum Biologii Czeskiej Akademii Nauk odkryli 40 nieznanych dotychczas wirusów występujących w wodzie pitnej, które infekują mikroorganizmy morskie. Pierwszy z nich, szczegółowo opisany Budvirus – którego nazwa pochodzi od Czeskich Budziejowic – należy do grupy gigantycznych wirusów (niektóre z nich są większe od bakterii) i atakuje jednokomórkowe glony, kryptomonady (kryptofity). Okazało się, że Budvirus odgrywa olbrzymią rolę w naturze, kontrolując zakwit glonów i utrzymując równowagę w środowisku wodnym.
Optyka niezwykłego teleskopu dotarła na miejsce. Zaczęło się od prezentu od agencji szpiegowskiej
18 listopada 2024, 16:23Nancy Grace Roman Space Telescope jest o krok bliżej do rozpoczęcia misji. Do Goddard Space Flight Center, w którym teleskop jest składany, dostarczono ostatni duży element, Optical Telscope Assembly. To zespół optyczny, który składa się z 2,4-metrowego zwierciadła głównego, dziewięciu zwierciadeł dodatkowych, elektroniki sterującej i innych elementów całości. Historia tego teleskopu kosmicznego przyszłej generacji rozpoczęła się od niezwykłego prezentu, jaki NASA otrzymała od jednej z najbardziej tajemniczych agencji wywiadowczych, Narodowego Biura Rozpoznania (National Reconnaissance Office, NRO).
W korze mózgowej działają 24 różne sieci. Wiemy to dzięki oglądaniu filmów w czasie badań
8 listopada 2024, 10:29Badacze z MIT, University of Cambridge i McGill University skanowali mózgi ludzi oglądających filmy i dzięki temu stworzyli najbardziej kompletną mapę funkcjonowania kory mózgowej. Za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) naukowcy zidentyfikowali w naszej korze mózgowej 24 sieci połączeń, które pełnią różne funkcje, jak przetwarzanie języka, interakcje społeczne czy przetwarzanie sygnałów wizualnych.
Cud rozmnożenia ryb nad Genezaret mógł mieć miejsce. Ale był zjawiskiem naturalnym
6 listopada 2024, 12:19Jezioro Genezaret (Morze Kinneret), największe słodkowodne jezioro Izraela, jest od tysięcy lat ważnym regionalnym miejscem ludzkiej aktywności. Wokół niego koncentrowała się też znaczna część działalności Jezusa Chrystusa i jego uczniów, z których część była rybakami. Nad brzegiem jeziora Jezus dokonał jednego z najbardziej znanych cudów – rozmnożenia chleba i ryb. Cud miał miejsce dwukrotnie, a pierwsze rozmnożenie jest jedynym cudem opisanym we wszystkich Ewangeliach. Grupa uczonych uważa, że do rozmnożenia ryb mogło rzeczywiście dojść, ale zjawisko to ma całkowicie naturalne wytłumaczenie.
Zaproszenie do VIII edycji Ogólnopolskiego Konkursu Astronomicznego „Astrolabium”
1 listopada 2024, 09:41W imieniu Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Fundacji Antares zapraszamy uczniów polskich szkół i ich nauczycieli do udziału w tegorocznej, już VIII edycji naszego Konkursu. Rejestracja uczestników jest otwarta!
Na Jedwabnym Szlaku w górach Uzbekistanu archeolodzy odkryli dwa nieznane miasta
29 października 2024, 10:36Badania archeologiczne przeprowadzone w górach Uzbekistanu za pomocą drona wyposażonego w lidar zakończyły się odkryciem dwóch miast handlowych położonych na Jedwabnym Szlaku. To jedne z największych średniowiecznych miast udokumentowanych w górskich regionach dróg handlowych łączących Europę ze wschodem Azji. Miasta znalazł zespół pracujący pod kierunkiem profesora Michaela Frachettiego z Washington University w St. Louis i Farhoda Maksudova, dyrektora Narodowego Centrum Archeologii w Uzbekistanie
Czy kursy do matury online to skuteczna forma nauki?
25 października 2024, 07:49Nauka do matury to dla wielu uczniów szkół średnich wyścig z czasem. Oprócz bieżącej nauki muszą już zacząć powtórki materiału, a niektórzy także nadrabianie zaległości. Poziom wiedzy wpływa w dużej mierze na wynik egzaminu, ale nie tylko. Znaczenie ma tu także umiejętność zapanowania nad stresem. Zarówno w jednym, jak i drugim aspekcie przyszli maturzyści szukają pomocy na kursach do matury online. Ale czy słusznie?
NASA ujawnia prototyp teleskopu dla europejskiego kosmicznego wykrywacza fal grawitacyjnych LISA
25 października 2024, 07:47NASA zaprezentowała pierwsze zdjęcia pełnowymiarowego prototypu sześciu teleskopów, które w przyszłej dekadzie rozpoczną pracę w kosmicznym wykrywaczu fal grawitacyjnych. Budowane przez ekspertów z NASA teleskopy to niezwykle ważne elementy misji LISA (Laser Interferometer Space Antenna), przygotowywanej przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA).
Rośnie emisja CO2 z pożarów lasów. Centrum pożarów przesuwa się na północ
21 października 2024, 10:31Od 2001 roku globalna emisja CO2 z pożarów lasów wzrosła o 60%, a w przypadku niektórych regionów lasu borealnego wzrost ten wyniósł niemal 300%, alarmuje międzynarodowy zespół naukowy. Eksperci z Wielkiej Brytanii, Brazylii, Hiszpanii, USA i Holandii, pracujący pod kierunkiem uczonych z University of East Anglia, podzielili światowe lasy na 12 „piromów”, jednostek, na których wzorce pożarów lasów są napędzane przez podobne czynniki
